Γεώργιος Σακοράφας

DIAGNOSTIC RADIOLOGY – IS IT ASSOCIATED WITH INCREASED RISK FOR THYROID CANCER DEVELOPMENT? The risk for thyroid cancer development is not associated with receipt of simple radiography, including dental X-rays. In contrast, the risk for thyroid cancer development is significantly increased (40 – 80 %) higher in people who received computed tomography (CT) scans to the brain, facial bones, or neck during childhood. In contast, CT to other body parts is not associated with increased risk.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ – ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ? Οι απλές ακτινογραφίες (συμπεριλαμβανομένου και του ακτινολογικού ελέγχου [με απλές ακτινογραφίες] κεφαλής, τραχήλου, οδόντων) δεν συνδυάζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς. Αντίθετα, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς αυξάνεται σημαντικά (40 – 80 %) σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας σε αξονική τομογραφία εγκεφάλου, κρανίου ή αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης. Αντίθετα, ο έλεγχος με αξονική τομογραφία άλλων ανατομικών περιοχών δεν συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ – ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ Η θνητότητα από καρκίνο θυρεοειδούς σχετίζεται άμεσα με την ηλικία του ασθενούς. Η υψηλότερη θνητότητα παρατηρείται σε ηλικιωμένους ασθενείς. Περίπου 6 στους 10 θανάτους (55 %) από καρκίνο θυρεοειδούς παρατηρούνται σε ασθενείς ηλικίας άνω των 75 ετών, πράγμα που αντανακλά την μεγαλύτερη επίπτωση και την χαμηλότερη επιβίωση από τη νόσο στους ηλικιωμένους ασθενείς. Η ηλικιακή κατανομή της θνητότητας αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 40 - 45 ετών και πιο έντονα μετά την ηλικία των 60 – 65 ετών, ενώ η μέγιστη θνητότητα από τη νόσο παρατηρείται σε ασθενείς ηλικίας άνω των 85 ετών.

THYROID CANCER MORTLITY BY AGE Thyroid cancer (TC) mortality is closely related to age. The highest TC mortality is observed in older people. Almost 6 in 10 (55 %) deaths from TC occur in patients > 75-yrs old, reflecting the higher incidence and lower survival in older people. Age-specific mortality increases sharply from 40-45 years and more steeply from 60-64 years, with highest rates observed in patients aged > 85 yrs.

ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ – Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ Αν και η παραθυρεοειδεκτομή ενδείκνυται στη θεραπεία του πρωτοπαθούς συμπτωματικού υπερπαραθυρεοιεισμού, εντούτοις ο ρόλος της χειρουργικής στην αντιμετώπιση του ασυμπτωματικού υπερπαραθυρεοειδισμού παραμένει σε κάποιο βαθμό αμφιλεγόμενος. Κατά καιρούς έχουν προταθεί κάποια συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλογή ασθενών με ασυμπτωματικό υπερπαραθυρεοειδισμό για χειρουργική επέμβα ση. Θα πρέπει εντούτοις να τονιστούν τα εξής πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία: -Η μόνη αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας του πρωτοπαθούς υπεραπεραθυρεοειδισμού είναι η χειρουργική επέμβαση (παραθυρεοειδεκτομή). -Πολλοί από τους θεωρούμενους ‘ασυμπτωματικούς’ ασθενείς τονίζεται ότι στην πραγματικότητα δεν είναι ‘ασυμπτωματικοί’ καθώς μετά την επέμβαση περιγράφουν ανακούφιση από αρκετά ελαφρά μεν και ασαφή, αλλά ενοχλητικά συμπτώματα στα οποία απλά δεν είχαν αποδώσει την δέουσα προσοχή (κόπωση, ήπια κατάθλιψη, αδ...

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ ΜΕ ΕΚΤΟΠΟ ΕΝΔΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΟ ΑΔΕΝΩΜΑ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΟΖΩΔΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ) Ασθενής ηλικίας 58 ετών προσήλθε για την αντιμετώπιση πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού και συνυπάρχουσας οζώδους θυρεοειδοπάθειας. Στο υπερηχογράφημα απεικονίσθηκε εντός του δεξιού λοβού και προς τον κάτω πόλο αυτού οζίδιο με υπερηχογραφικούς χαρακτήρες συμβατούς με αδένωμα παραθυρεοειδούς (ενδοθυρεοειδικό). Συνυπήρχε και ευμεγέθης όζος αριστερ ού λοβού (διαμέτρου 30 χιλ). Το sestamibi scan έδειξε επίσης την παρουσία υπερλειτουργούντος παραθυρεοειδικού ιστού στην περιοχή. Στο υλικό που ελήφθη με υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη βιοψία δια λεπτής βελόνης (FNA) από το οζίδιο του δεξιού λοβού ανιχνεύθηκαν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα παραθορμόνης (ΡΤΗ=454 pg/ml). Η κυτταρολογική εξέταση του υλικού αυτού δεν ήταν διαγνωστική. H ασθενής υποβλήθηκε σε ολική θυρεοειδεκτομή (αφαίρεση αρχικά του δεξιού λοβού και στη συνέχεια του αριστερού λοβού και του ισθμού). Η ταχ...

ΠΟΙΑ Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ? Στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό (ΡΗΡΤ) που σχετίζεται με γενετικά σύνδρομα (κυρίως στο ΜΕΝ1) η ηλικία εμφάνισης του ΡΗΡΤ κυμαίνεται από 20 έως 25 έτη, αρκετά νωρίτερα (κατά 30 περίπου χρόνια) από τη συνήθη ηλικία εμφάνισης του σποραδικού ΡΗΡΤ. Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς ηλικίας κάτω των 40 ετών που διαγιγνώσκονται με ΡΗΡΤ και προσβολή πολλαπλών παραθυρεοειδών αδένων θα πρέπει να υποβάλλονται σε γενετικό έλεγχο.

LOZALIZATION STUDIES IN PARATHYROID SURGERY “In my opinion, the only localizing study indicated in a patient with untreated primary hyperparathyroidism is to localize an experienced endocrine surgeon” John L. Doppman Radiologist (1986)

ΠΑΡΑΘΥΡΩΜΑΤΩΣΗ – ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΣΠΑΝΙΑ ΑΛΛΆ ΠΡΟΛΗΨΙΜΗ ΑΙΤΙΑ ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΝΤΟΣ ΥΠΕΡΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ Η παραθυρωμάτωση είναι μία αρκετά σπάνια αιτία υπερασβεσταιμίας και οφείλεται στην παρουσία διάσπαρτων εμβυολογικών υπολειμμάτων παραθυρεοειδικού ιστού ή – συνηθέστερα – στην εμφύτευση τεμαχίων παραθυρεοειδικού παρεγχύματος λόγω ρήξης ενός όγκου παραθυρεοειδούς (συνηθέστατα αδενώματος) κατά τη διάρκεια της παραθυρεοειδεκτομής. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία υπερλειτουργούντος παραθυρε οειδικού ιστού που είναι διάσπαρτος στον τράχηλο και ενίοτε στο ανώτερο μεσοθωράκιο. Μερικές φορές μπορεί οι νησίδες αυτές παραθυρεοειδικού ιστού μπορεί να γίνουν αντιληπτές σαν μικρά οζίδια. Η συντηρητική αντιμετώπιση συνήθως είναι αναποτελεσματική. Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε (πολλαπλές) επαναπεμβάσεις που δυστυχώς συνηθέστατα δεν επιτυγχάνουν την λύση του προβλήματος. Τα δεδομένα αυτά υπογραμμίζουν την ανάγκη η αρχική επέμβαση παραθυρεοειδεκτομής να γίνεται με ιδιαίτερα λεπτούς και πρ...

THYROID CANCER PREVENTION – IS IT FEASIBLE? In most patients, thyroid cancer is no associated with known risk factors, and so it is impossible to apply preventive measures. Radiation exposure, mainly during childhood, is a very well-known risk factor for the development of thyroid cancer. In the past, neck irradiation was used for the treatment of even benign diseases in children; this therapeutic approach has been replaced by other treatment methods because of the associated high risk for cancer development (including thyroid cancer). For the same reason, unnecessary radiation expose (especially in children) during diagnostic investigation (mainly using computed tomography) should be avoided. In the presence of a family history of medullary thyroid cancer, genetic testing for this disease is indicated in the other family members. Prophylactic thyroidectomy in children who carry the abnormal (mutated) gene is a highly effective surgical strategy regarding prevention of a p...

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ- ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ? Στους περισσότερους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς δεν υπάρχουν γνωστοί παράγοντες κινδύνου και έτσι στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι δυνατή η πρόληψη της νόσου. Υπάρχουν εντούτοις κάποιες   υποομάδες ασθενών με γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως π.χ. ασθενείς που είχαν εκτεθεί σε ακτινοβολία, ιδιαίτερα στην παιδική τους ηλικία. Η χρήση ακτινοβολίας για την αντιμετώπιση ακόμη και καλοήθων παθήσεων στα παιδιά συνηθίζονταν πριν από λίγες δεκαετίες, η πρακτική όμως αυτή έχει πλέον εγκαταλειφθεί και οι παθήσεις αυτές πλέον αντιμετωπίζονται με άλλες μεθόδους. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να αποφεύγεται η άσκοπη έκθεση ακόμη και σε μικρότερες δόσεις ακτινοβολίας (όταν δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος), ιδιαίτερα στα παιδιά (π.χ. ακτινοβολία λόγω διαγνωστικών ακτινολογικών εξετάσεων και ιδιαίτερα αξονική τομογραφία). Σε περιπτώσεις οικογενούς μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς (συμπεριλαμβανομένου και του συνδρόμου ΜΕΝ2) ενδείκνυται ο έλε...

ΚΥΗΣΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ – ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΥΠΟΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ? Εν προκειμένω υπάρχουν δύο σενάρια: ΣΕΝΑΡΙΟ Ι ΧΩΡΙΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ Η ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ (ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Ή ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ*) ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Σε αυτή την περίπτωση η κύηση δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση υποτροπής και για το λόγο αυτό δεν αλλάζει κάτι στην διάρκεια της κύησης όσον αφορά την συνήθη παρακολούθηση της γυναίκας ΣΕΝΑΡΙΟ ΙΙ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Ή ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΝΟΣΟΥ (ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Ή ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ*) ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Σε αυτή την περίπτωση η κύηση μπορεί να διεγείρει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και για το λόγο αυτό χρειάζεται παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με υπερηχογράφημα τραχήλου και μέτρηση θυρεοσφαιρίνης ορού *Ανατομικά μερική απάντηση στη θεραπεία: υπολειμματική ή επανεμφανιζόμενη νόσος στον τράχηλο ή μακρινές μεταστάσεις *Βιοχημικά μερική απάντηση στη θεραπεία: παθολογική τιμή θυρεοσφαιρίνης ή αυξανόμενα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης χωρ...

Η ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟ ΙΩΔΙΟ (ΛΟΓΩ ΣΟΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ) O υπερθυρεοειδισμός είναι μία συνήθης πάθηση του θυρεοειδούς (με επίπτωση [‘συχνότητα’] που κυμαίνεται περίπου στο 1.5 % στο γενικό πληθυσμό) και οφείλεται σε διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves, συνηθέστερη αιτιολογία) ή – σπανιότερα – σε οζώδη τοξική βρογχοκήλη ή τοξικό αδένωμα. Υπάρχουν διαθέσ ιμες τρεις θεραπευτικές επιλογές: η θεραπεία με αντιθυρεοειδικά φάρμακα, η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο και η χειρουργική επέμβαση (ολική ή σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή). Η συντηρητική θεραπεία με αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι συνήθως για τους ασθενείς η πλέον ελκυστική επιλογή καθώς είναι η λιγότερο επεμβατική μέθοδος θεραπείας. Συνοδεύεται εντούτοις από δυνητικά σοβαρές παρενέργειες, ενώ ένα βασικό πρόβλημα είναι η υποτροπή του υπερθυρεοειδισμού σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό (έως 50 %) των ασθενών μετά τη διακοπ...

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ 'ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ' ΟΖΟΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ? Όταν τα αποτελέσματα της FNA σε έναν όζο σε παιδιά είναι συμβατά με καλοήθη βλάβη (Bethesda II, π.χ. αδενωματώδης όζος) τότε μπορεί να εφαρμοσθεί συντηρητική αντιμετώπιση με περιοδική κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα τραχήλου. Σε περίπτωση που παρατηρηθεί σημαντική αύξηση του μεγέθους του όζου θα πρέπει να γίνει είτε επανάληψη της FNA είτε χειρουργική επέμβαση, καθώς σε ένα ποσοστό αυτών των ΄καλοήθων’ όζων μπ ορεί να υποκρύπτεται κακοήθεια. Σε περίπτωση που η απάντηση της FNA είναι ‘μη διαγνωστική’ (Bethesda I) ή ‘ατυπία απροσδιόριστης σημασίας ή θυλακιώδης βλάβη απροσδιόριστης σημασίας’ θα πρέπει να γίνεται επανάληψη της FNA (Bethesda III). Όταν η απάντηση της FNA είναι ΄θυλακιώδες νεόπλασμα’ τότε υπάρχει σημαντική πιθανότητα (έως 25 %) να υποκρύπτεται κακοήθεια (συνήθως θυλακιώδες καρκίνωμα ή μικτό καρκίνωμα [θηλώδες με συνύπαρξη θυλακιώδους καρκινώματος]) και στην περίπτωση αυτή συνήθως επιλέγεται η χει...

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ 1.ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ. Η έκθεση σε ακτινοβολία κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία είναι ο πλέον σαφής παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη τόσο καλοήθων όσο και κακοήθων όζων θυρεοειδούς. Πιθανή προέλευση της ακτινοβολίας στις περιπτώσεις αυτές είναι η χορήγησή της για θεραπευτικούς σκοπούς (π.χ. για την αντιμετώπιση κακοηθειών στα παιδιά), η έκθεση σε ακτινοβολία μετά από χρήση πυρηνικών όπλων (π.χ. στο Νagasaki και στη Hiroshima στην Ιαπωνία στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) και μετά από ατυχήματα σε πυρηνικά εργοστάσια (π.χ. Τσερνομπυλ). Η χρήση ακτινοβολίας για τη θεραπεία καλοήθων παθήσεων του τραχήλου (κυρίως σε παιδιά) ήταν μία τακτική που εφαρμόζονταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60, έχει όμως εγκαταλειφθεί από τότε καθώς έγινε αντιληπτό ότι έχει καρκινογόνο δράση επί του θυρεοειδούς. 2.ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς σε συγγενή πρώτου βαθμού ή οικογενειακό ιστορικό κληρονομικού ...

Η ΠΟΛΥΕΣΤΙΑΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΗΛΩΔΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΗ ΕΝΔΕΙΞΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟ ΙΩΔΙΟ Σε ασθενείς με πολυεστιακό θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς (συνηθισμένο εύρημα) δεν συνιστάται η χορήγηση θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο μετά την επέμβαση εφόσον - Όλοι οι όζοι είναι διαμέτρου < 10 χιλ - Οι ασθενείς ανήκουν στην ομάδα χαμηλού κινδύνου (όπως αυτή ορίζεται από την American Thyroid Association, ATA)* Η σύσταση αυτή ισχύει ακόμη και όταν υπάρχει και μικρής έκτασης τοπική λεμφαδενική διασπορά της νόσου (λιγότεροι από 5 λεμφαδένες < 2 χιλ) *Η ομάδα χαμηλού κινδύνου (κατά ΑΤΑ) χαρακτηρίζεται από -απουσία τοπικοπεριοχικών ή μακρινών μεταστάσεων -πλήρη εκτομή του όγκου (μακροσκοπικά) -απουσία διήθησης παρακειμένων ιστών -απουσία αγγειακής διήθησης -απουσία καθήλωσης Ι-131 εκτός της κοίτης του θυρεοειδούς (αν γίνει μετεγχειρητικό σπινθηρογράφημα) -κλινικά απουσία λεμφαδενικής διασποράς ή παρουσία έως 5 λεμφαδενικών μικρομεταστάσεω...

Η ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ ΤΗΣ ΚΑΛΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΚΑΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ Ο ρόλος της διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης (Intraoperative Neuro-Monitoring, IONM) στην πρόληψη της κάκωσης του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου (recurrent laryngeal nerve, RLN) παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο θέμα. Σε πολλές μελέτες (συμπεριλαμβανομένων και μετααναλύσεων) δεν αποδείχθηκε ότι η IONM πλεονεκτεί σε σχέση με την διεγχειρητική αναγνώριση του RLN και την προστασία αυτού κατά τη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής. Στις μελέτες αυτές η συχνότητα κάκωσης του RLN ήταν ίδια είτε γινόταν χρήση ΙΟΝΜ είτε όχι. Σε άλλες μελέτες, εντούτοις, αποδείχθηκε ότι η ΙΟΝΜ προσφέρει κάποιο σχετικό πλεονέκτημα, χωρίς όμως η διαφορά που παρατηρήθηκε να είναι στατιστικά σημαντική. Το 2015 η ΑΤΑ (American Thyroid Association) πρότεινε ότι η «ΙΟΝΜ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί» προκειμένου να διευκολυνθεί η αναγνώριση του RLN. Η μέθοδος δεν ...

ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΑΤΥΠΙΑΣ ΣΤΗΝ FNA OΖΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ? Η παρουσία ατυπίας στην FNA όζων θυρεοειδούς είναι ένα συνηθισμένο εύρημα στην κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με FNA (παρακέντηση με λεπτή βελόνη). Το εύρημα αυτό περιγράφεται στο σύστημα Bethesda για την αναφορά των αποτελεσμάτων της κυτταρολογικής εξέτασης σαν “Bethesda III”. Στην ίδια αυτή κατηγορία περιλαμβάνονται και οι βλάβες θυλακιώδους τύπου ‘απροσδιόριστης σημασίας’. Η κλινική σημασία τ ης παρουσίας ατυπίας στην FNA (Bethesda III) έγκειται στο ότι η πιθανότητα να υποκρύπτεται κακοήθεια στην περίπτωση αυτή είναι 15 % (κατά μέσον όρο, στη βιβλιογραφία περιγράφονται ποσοστά που ποικίλουν ευρέως, από 6 % έως 48 %). Για την αξιολόγηση της πιθανότητας υποκείμενης κακοήθειας στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες, όπως οι υπερηχογραφικοί χαρακτήρες του όζου (ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα) και τα ευρήματα του γενετικού ελέγχου. Για παράδειγμα, η παρουσία γνωστών μεταλ...

H ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΑΧΥΤΕΡΟ ΡΥΘΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΗΣ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αντιστοιχεί στο 3.4 % του συνόλου των καρκίνων στις ΗΠΑ και διαγιγνώσκεται συνηθέστερα σε άτομα ηλικίας 45 – 54 (μπορεί εν τούτοις να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες). Υπολογίζεται ότι 1.2 % του συνόλου των ανδρών και γυναικών θα διαγνωστούν με καρκίνο θυρεοειδούς σε κάποια φάση της ζωής τους. Η ΕΠΙΠΤΩΣΗ (‘ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ’) ΤΟΥ ΘΗΛΩΔΟΥΣ ΚΑ ΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ) ΕΧΕΙ ΤΡΙΠΛΑΣΙΑΣΤΕΙ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ 40 ΕΤΩΝ (1975 – 2012) (από ~ 5 % σε ~ 15 % ανά 100.000 πληθυσμού) (*) Η επίπτωση του καρκίνου θυρεοειδούς αυξάνεται με ρυθμό 3.8 % κατά μέσο όρο (τα τελευταία 10 χρόνια). Παρά ταύτα, η θνητότητα έχει παραμείνει σχετικά σταθερή (αύξηση κατά μέσο όρο κατά 0.7 % ανά έτος στη διάρκεια της παραπάνω περιόδου). Η αύξηση αυτή κατά ένα μέρος μπορεί να οφείλεται στο ότι διαγιγνώσκονται όλο και πιο ...

H ΟΛΙΚΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΜΥΕΛΟΕΙΔΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Το μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς (MTC) αντιστοιχεί στο 5 % περίπου του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς. Πρόκειται για καρκίνωμα με πλέον επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σύγκριση με το διαφοροποιημένο καρκίνωμα (θηλώδες και θυλακιώδες), χαρακτηρίζεται δε από αυξημένη συχνότητα μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου (σε ποσοστό που κυμαίνεται έως και 70 % στη βιβλιογραφία). Όπως και στις άλλες μορφές καρκίνου θυρεοειδούς, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την βασική μέθοδο θεραπείας. Εντούτοις, το MTC δεν ανταποκρίνεται στη μετεγχειρητική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, καθώς τα κύτταρά του δεν προσλαμβάνουν το ραδιενεργό ισότοπο. Τα δεδομένα αυτά υπογραμμίζουν την ανάγκη η αρχική χειρουργική αντιμετώπιση να είναι η καλύτερη και η πλέον ριζική, προκειμένου να επιτευχθεί δυνητικά η ίαση του ασθενούς. Για τους παραπάνω λόγους η ολική θυρεοειδεκτομή δεν αρκεί στην αντιμετώπιση του MTC, αλλά θα πρ...

METASTATIC DIFFERENTIATED THYROID CANCER – INCIDENCE AND PROGNOSIS Distant metastases from differentiated follicular-derived thyroid cancer occur in 6 – 7 patients/million population. Metastatic disease is most commonly located in lungs and bones and is the main cause of thyroid cancer-related deaths, with mortality rates of 65 % and 75 % at 5 and 10 years after the diagnosis of metastases. Major therapeutic advances have been achieved for metastatic thyroid cancers during recent decades, including better definition of the aims of levothyroxine treatment, thermal ablation, stereotactic external beam radiation, radioactive iodine treatment and new treatment modalities for radioiodine-refractory disease.

ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ – ΕΠΙΠΤΩΣΗ («ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ») ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ Μακρινές μεταστάσεις του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς παρατηρούνται σε 6-7 ασθενείς ανά εκατομμύριο. Η μεταστατική νόσος συνηθέστερα εντοπίζεται στους πνεύμονες και στα οστά και αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου από τη νόσο τους σε ασθενείς με διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς. Η θνητότητα ανέρχεται στο 65 % και στο 75 % στα 5 και στα 10 χρόνια μετά τη διάγνωση της μεταστατικής νόσου. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι για τον μεταστατικό διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς, όπως μεταξύ άλλων: καλύτερη στόχευση θεραπείας καταστολής με λεβοθυροξίνη, θερμική καταστροφή ( ablation ) των μεταστάσεων, στερεοτακτική εξωτερική ακτινοθεραπεία, θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο και νέες θεραπευτικές μέθοδοι ειδικά για τους ασθενείς με ανθεκτική στο ραδιενεργό ιώδιο μεταστατική νόσο.

DECISION TO OPERATE FOR CERVICAL NODAL RECURRENCE IN THYROID CANCER FOLLOWING THYROIDECTOMY AND LYMPH NODE DISSECTION IS IT AFFECTED BY THE PRESENCE OF DISTANT METASTASES? The decision to operate for recurrent nodal neck disease should be taken after considering two opposing decision elements: (a) risks of revision surgery (typically higher than primary surgery due to scarring from previous surgery) (b) surgical resection is the optimal treatment for macroscopic gross nodal disease. Surgical expertise specifically regarding the performance of revision thyroid cancer nodal surgery is required from the part of the operating surgeon. This type of surgery is technically demanding and requires discrete surgical skill. The presence of distant metastatic disease and the rapidity of its evolution (indicating disease’s aggressiveness) should be taken into consideration in the process of therapeutic decision-making. However, reoperation for treatment of nodal recurrence may be undertak...

ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΝΕΠΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ ΜΕΤΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΡΑΧΗΛΟΥ – ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΑΚΡΙΝΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ? Για την λήψη της απόφασης για επανεπέμβαση στο παραπάνω κλινικό σενάριο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη δύο «αντιτιθέμενες» παράμετροι: (i)                   Νοσηρότητα επανεπέμβασης. Στο σενάριο αυτό η επανεπέμβαση αναμένεται να είναι τεχνικά δύσκολη λόγω της παρουσίας ουλώδους (ινώδους) ιστού στον τράχηλο, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών (π.χ. κάκωση παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου) σε σχέση με την αρχική επέμβαση (η χρήση νευροδιεγέρτη μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη στις επανεπεμβάσεις) (ii)                 Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την θεραπευτική μέθοδο εκλογής για την αντιμετώπιση της υποτροπής του καρκίνου σ...

ΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ? Υπολογίζεται ότι σε ποσοστό 5 – 10 % των ασθενών με διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (DTC) η νόσος είναι οικογενής. Εντούτοις, ο αριθμός των ατόμων της οικογένειας που θα πρέπει να έχουν νοσήσει από την νόσο ώστε αυτή να χαρακτηριστεί σαν ‘οικογενής’ παραμένει αμφιλεγόμενος. Κάποιοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν από την νόσο έχουν προσβληθεί μόνο δύο άτομα της οικογένειας η πιθανότητα η νόσος ΝΑ ΜΗΝ είναι οι κογενής αλλά σποραδική είναι 62 %. Οι ίδιοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο ο αριθμός των μελών της οικογένειας που έχουν προσβληθεί από τη νόσο αυξάνεται (≥3) τόσο το ποσοστό αυτό μειώνεται. Άλλοι αντίθετα ερευνητές χαρακτηρίζουν την όσο ως οικογενή ακόμη και όταν έχουν προσβληθεί από αυτή έστω και δύο άτομα. Η οικογενής μορφή του DTC έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (σε σύγκριση με το σποραδικό DTC), όπως: -εμφάνιση της νόσου σε μικρότερη ηλικία -σχετικά πιο επιθετική βιολογική συμπεριφορά -υψηλότερα ποσο...

ΕΧΕΙ ΘΕΣΗ Η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ (ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, “en-routine”) ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΚΑΛΣΙΤΟΝΙΝΗΣ ΟΡΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΖΟΥΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ? H καλσιτονίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα (C-κύτταρα) του θυρεοειδούς. Η καλσιτονίνη εμπλέκεται στους φυσιολογικούς μηχανισμούς ρύθμισης των επιπέδων ασβεστίου και φωσφορικών στον ορό, ανταγωνιζόμενη τη δράση της παραθορμόνης. Αυξημένη παραγωγή και επομένως αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης ορού παρατηρούνται σε α σθενείς με υπερπλασία των C-κυττάρων (CCH, C-cell hyperplasia) και μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς (MTC, medullary thyroid cancer). H CCH θεωρείται σαν μία προνεοπλασματική παθολογική κατάσταση (πριν την ανάπτυξη του MTC) αν και μπορεί να παρατηρηθεί σαν τοπική αντιδραστική παθολογική διεργασία (π.χ. επί υπάρξεως εστίας θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς). Η μέτρηση των επιπέδων καλσιτονίνης ορού σε ασθενείς με όζους θυροειδούς θα μπορούσε να βοηθήσει στη διάγνωση της CCH και κυρίως του MTC θεωρητικά σε ένα πιο πρώ...

ΘΥΡΕΟΣΦΑΙΡΙΝΗ ΟΡΟΥ – ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΙΜΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΖΟΥΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ? Η θυρεοσφαιρίνη (Tg, thyroglobulin) είναι μία μεγαλομοριακή πρωτεΐνη – προορμόνη των δύο θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4). Η Tg παράγεται από τα φυσιολογικά κύτταρα του θυρεοειδούς, αλλά και από τα κύτταρα του θυρεοειδούς που πάσχει από διάφορες νόσους, όπως διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves), θυρεοειδίτιδα, κάποια αδενώματα και διαφοροποιημένο καρκίνωμα θυρεοειδούς (θηλώδες και θυλακιώδες, που είναι οι δύο συνηθέστερες μορφές καρκίνου θυρεοειδούς). Σε ασθενείς με διαφοροποιημένο καρκίνωμα θυρεοειδούς τα επίπεδα Tg ορού είναι συνήθως αυξημένα και συχνά σε επίπεδα > 100 ng/ml. Αντίθετα, τα επίπεδα Tg ορού δεν είναι αυξημένα σε ασθενείς με μυελοειδές ή αναπλαστικό καρκίνο θυρεοειδούς ή άλλα σπανιότερα νεοπλάσματα (π.χ. λέμφωμα θυρεοειδούς ή μεταστατικό καρκίνωμα θυρεοειδούς). Όταν υπάρχουν αυτοαντισώματα έναντι της Tg, τα επίπεδα Tg που ανιχνεύονται στον ορό μειώνονται και για το λόγο...