Γεώργιος Σακοράφας

Οκτωβρίου 21, 2019

ΚΟΙΝΗ ΕΜΒΡΥΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΘΥΜΟΥ – ΚΑΤΩ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Στοιχεία από την εμβρυολογία

Η εμβρυολογική προέλευση του θύμου είναι από το 3^ο φαρυγγικό θύλακο. Οι παραθυρεοειδείς αδένες αναπτύσσονται από τον 3^ο και 4^ο φαρυγγικό θύλακο. Στην εμβρυογένεση των παραθυρεοειδών αδένων παρατηρείται επίσης η δημιουργία αρκετών μικρών διάσπαρτων αθροίσεων παραθυρεοειδικού παρεγχύματος, εκτός των ανατομικά αναγνωρίσιμων παραθυρεοειδών αδένων. Οι άνω παραθυρεοειδείς προέρχονται από τον 4^ο φαρυγγικό θύλακο. Οι κάτω παραθυρεοειδείς προέρχονται από τον 3^ο φαρυγγικό θύλακο, έχοντας έτσι κοινή εμβρυολογική προέλευση με τον θύμο αδένα. Κατέρχονται προς τα κάτω στον τράχηλο στη διάρκεια της ανάπτυξης του εμβρύου (από την 6^η εβδομάδα).

Ορολογία βάσει της εμβρυολογίας

Η εμβρυολογική αυτή προέλευση εξηγεί τους όρους «παραθυρεοειδείς IV» και «παραθυρεοειδείς ΙΙΙ» που έχουν χρησιμοποιηθεί για να περιγραφούν οι άνω και οι κάτω παραθυροειδείς αδένες, αντίστοιχα. Η εμβρυολογική προέλευση έτσι είναι αντίστροφη από την ανατομική διάταξη των παραθυρεοειδών στον τράχηλο μετά τη γέννηση. Έτσι εξηγείται επίσης και ο όρος ‘θυμικοί παραθυροειδείς’ που έχει χρησιμοποιηθεί για την περιγραφή των κάτω παραθυρεοειδών. Ο όρος ‘παραθύμος’ έχει χρησιμοποιηθεί από κάποιους για την από κοινού περιγραφή του θύμου και των κάτω παραθυρεοειδών.

Κλινική σημασία στην χειρουργική του θυρεοειδούς

Η κοινή εμβρυολογική προέλευση του θύμου και των κάτω παραθυρεοειδών μπορεί να εξηγήσει γιατί οι κάτω παραθυρεοειδείς αδένες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο κάκωσης ή κατά λάθος εκτομής (incidental / accidental or inadvertent parathyroidectomy) κατά τη διάρκεια της ολικής θυρεοειδεκτομής. Ο κίνδυνος αυτός είναι ακόμη μεγαλύτερος όταν η θυρεοειδεκτομή γίνεται ταυτόχρονα με κεντρικό λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου (για καρκίνο θυρεοειδούς), που κατά κανόνα επεκτείνεται στο ανώτερο μεσοθωράκιο. Η διατήρηση του θύμου αδένα είναι ιδιαίτερα επιθυμητή ώστε να προστατευτούν οι κάτω παραθυρεοειδείς αδένες (που σε ένα σημαντικό ποσοστό [έως 30 %!]) βρίσκονται εντός του θύμου αδένα. Η διατήρηση του θύμου είναι επίσης επιθυμητή και για την προστασία τυχόν υπάρχοντος υπεράριθμου (5^ος) παραθυρεοειδούς ή μικρών εμβρυολογικών υπολειμμάτων παραθυρεοειδικού παρεγχύματος εντός του θύμου, με στόχο τη διατήρηση της παραθυρεοειδικής λειτουργίας.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΚΟΡΑΦΑΣ-ΜΗΤΕΡΑ / ΥΓΕΙΑ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ